Minister Rozwoju i Finansów przygotował projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwa osoby fizycznej, którego wejście w życie datuje się na pierwszy kwartał 2018 roku. Głównym założeniem Ministra jest zwiększenie szansy, aby polskie firmy były prowadzone przez pokolenia.
Jak można pomóc przedsiębiorstwu by zachować jego ciągłość? Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zagadnienia związane w tym temacie.
Nowelizacja przepisów prowadzi do poprawy sytuacji spadkobierców przedsiębiorcy poprzez stworzenie instytucji zarządcy sukcesyjnego, którego zadaniem będzie zarządzanie firmą w trakcie trwającego postępowania spadkowego, aż do chwili działu spadku. Konsekwencją tego jest kontynuowanie prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej spadkodawcy przez jego spadkobierców.
1. Status prawny zarządcy sukcesyjnego:
Zarządcą sukcesyjnym może być osoba fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych. Powołania dokonuje albo sam przedsiębiorca za życia albo jego spadkobiercy po jego śmierci. Zarządca powinien prowadzić sprawy przedsiębiorstwa w taki sposób, aby w jak najlepszym stanie zostało przekazane w ręce sukcesorów. W przypadku powołania zarządcy przez małżonka będącego wspólnikiem przedsiębiorstwa lub przez następców prawnych spadkodawcy wymagane jest zachowanie formy aktu notarialnego oraz wpisu do CEiDG.
2. Ograniczenie czasowe zarządcy sukcesyjnego i nowa nazwa przedsiębiorstwa:
Zarządca sukcesyjny będzie powoływany tymczasowo, aż do czasu przekazania przedsiębiorstwa w ręce sukcesorów, jednakże nie dłużej niż na 2 lata licząc od chwili otwarcia spadku. Z ważnych powodów sąd na wniosek osoby, na rzecz której działa zarządca sukcesyjny może przedłużyć zarząd sukcesyjny maksymalnie do 5 lat. W tym czasie nazwa firmy rozszerzona będzie o określenie „w spadku”.
3. Zakres działania zarządcy sukcesyjnego:
Ustanowiony zarządca sukcesyjny wykonuje czynności w ramach zwykłego zarządu. W sytuacji, w której mamy do czynienia z czynnościami przekraczającymi zwykły zarząd,wymagana jest zgoda spadkobierców – jeśli nie ma zgody w rodzinie wówczas takie czynności zostają podejmowane przez sąd. Zarządca sukcesyjny nie będzie ponosił odpowiedzialności osobistej za zobowiązania zaciągnięte na rzecz następców prawnych w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Zarząd sukcesyjny obejmuje nie tylko umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku, ale także zobowiązanie do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku.
4. Zwolnienie z podatku od spadku i darowizn:
Aby zapewnić przedsiębiorstwu będącym osobą fizyczną korzystniejsze warunki do zachowania ciągłości funkcjonowania po śmierci przedsiębiorcy, została wprowadzona możliwość zwolnienia z opłaty podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia przedsiębiorstwa przez osoby wykraczające poza najbliższy krąg spadkobierców. Alternatywa ta jest skierowana do każdego kto obejmie przedsiębiorstwo i będzie je prowadził przez okres kolejnych 5 lat. Inicjatywa ta pozwoli na przekazanie firmy osobom spoza kręgu rodzinnego, jeżeli nie będzie w niej osoby która podejmie się dalszego
prowadzenia firmy.
5. Zachowana ciągłość koncesji, licencji i pozwoleń:
Temat koncesji i pozwoleń wywołał wiele pytań. Ustawodawca postanowił i w tym temacie zachować ciągłość przedsiębiorstwa, ponieważ wszelkiego rodzaju decyzje związane z działalnością przedsiębiorstwa takie jak pozwolenia, koncesje, zezwolenia czy licencje nie wygasają z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Jednym warunkiem zachowania żywotności jest oświadczenie zarządcy sukcesyjnego o przyjęciu warunków zawartych w tych decyzjach oraz złożenie wniosku o potwierdzenie możliwości dalszego wykonywania decyzji.
Ustawa zmierza do kompleksowego potraktowania przedsiębiorstwa w spadku i uregulowania jego funkcjonowania nie tylko na gruncie prawa cywilnego, ale także w zakresie prawa administracyjnego, prawa podatkowego, prawa gospodarczego, prawa pracy jak również prawa bankowego.
