W związku z nowelizacją przepisów związanych z PIT, CIT i zryczałtowanym podatku dochodowym, które mają zacząć obowiązywać już w styczniu 2018r., spore zmiany czekają przedsiębiorców, którzy będą przechodzić przez proces przejmowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw. Mowa tutaj o podziale lub łączeniu spółek, gdzie najważniejszym elementem procesu będzie udowodnienie względów ekonomicznych takiego przedsięwzięcia. W sytuacji kiedy organ podatkowy uzna, iż jest ono nakierowane wyłącznie na korzyści podatkowe, przedsiębiorcy będą zmuszeni do poniesienia znacznych wydatków finansowych.
W aktualnym stanie prawnym, przepisy nie nakładają na spółki i ich wspólników nadmiernych obciążeń finansowych w sytuacji niekorzystnego obrotu sprawy. W sytuacji kiedy restrukturyzacja przedsiębiorstwa nie spełniała przesłanek przyczyn ekonomicznych, można domniemywać iż całe przedsięwzięcie skłaniało się do uniknięcia lub uchylenia od opodatkowania. Od stycznia w takiej sytuacji firma będzie zobowiązana do zapłaty karnego podatku od uzyskanego przychodu.
Nie wiadomo tak naprawdę co kryje się pod pojęciem przyczyn ekonomicznych. Pomocny może się okazać kodeks spółek handlowych, którego art. 501 wskazuje, że wyjaśnieniem tego pojęcia są skutki łączenia lub dzielenia spółek jakie mają być osiągnięte po przeprowadzeniu tego procesu. Możemy do nich zaliczyć: zwiększenie rynku zbytu, zwiększenie konkurencyjności czy podwyższenie jakości świadczonych usług.
Na chwilę obecną opodatkowaniu podlega dochód, który definiowany jest jako nadwyżka przejmowanego majątku nad wartością nominalną wydawanych udziałów w spółce. W związku z tym, iż nie jest ona wysoka zwykle wręcz zerowa, sam podatek w większości przypadków jest niewielki lub nie pojawia się wcale.
Nowelizacja przepisów zakłada, iż spółka jak i wspólnicy będą zobowiązani do zapłaty podatku przychodowego od całej wartości rynkowej przejmowanego majątku. Oznacza to, że nie będzie możliwości pomniejszenia przychodu o koszty jego uzyskania w sytuacji, kiedy organ podatkowy uzna, iż przedsięwzięcie nie miało charakteru przyczyn ekonomicznych. Przepisy zakładają, iż będzie można żądać zapłaty aż trzykrotnie – dwa razy od spółki – przy przyjęciu innej firmy jak również przy jej ewentualnej sprzedaży, oraz od wspólników, którzy jednak są w korzystniejszej sytuacji bowiem oni będą mogli odliczyć kosz nabycia udziałów w spółce dzielonej, ponieważ dochodem do opodatkowania dla wspólników spółki przejmującej będzie wartość emisyjna wydawanych udziałów.
Wymaganymi dokumentami z pewnością będą pisemne analizy ekonomiczne (sporządzone przed podjęciem decyzji dotyczącej działań restrukturyzacyjnych), uzasadnienia biznesowe, raporty opłacalności oraz podsumowanie planowanej restrukturyzacji wraz z obliczeniem kosztów przeprowadzenia przedsięwzięcia.
